Panitikan mula sa Kagawaran ng Filipino


	Benilda S. Santos Madalas itanong ng kaibigan at kakilala kung bakit ang tulang Atenista tubog sa pilosopiya maningning sa introspeksiyon at pag-iisa. Dahil may tanong na wari hunyangong papalit-palit ang kulay at anyo mainam pa ang magsawalang-kibo nang saglit at pagkaraan ikuwento nang ikuwento kung paanong ang yellow sweet corn na tubong-Ateneo ay sintamis ng tsokolateng Lindt at sinlutong ng pritong daing na danggit. Kung paanong kapag tag-araw talo ng liyab ng bulaklak ng mga kabalyero sa kampus ang init na pula sa kuwadro ni Ocampo. Kung paanong kapag pa-Disyembre sinlamig ng kimpal-kimpal na niyebe ang bahaw na harana ng tukong nakatira sa akasyang kapitbahay ng kapilya. Joseph T. Salazar bahagi ng koleksyong nagwagi ng Ikalawang Gantimpala sa Tula 1999 Don Carlos Palanca Memorial Awards for Literature Paano ihihiwalay ang sarili mula sa sarili? Ang sarili mula sa katawan, ang katawan mula sa sarili—gayong ang katawan ang sarili at ang sarili ang katawan? Ilang milyong taon nang uso ang kamatayan ngunit wala pa akong maikakabit na pangalan sa sentimyentong sumasapi sa akin kung magmaliw ang buhay sa anumang bagay na may laman at mababalatan. Kaya pilit kong hinahanap ang namatay sa mga larawan, sa iniwang mga gamit at liham. Ninanamnam ko siyang tulad ng mangga: isinasawsaw kung saan-saan sa kabataan, babalatan at papangusin sa kanyang kaganapan, at kung mabulok siya o kung pitasin nang wala sa panahon ay akin namang panghihinayangan. Hinihimay ko ang kanyang pagmamahal sa testamento’t pamana, at nililikha mula sa pira-pirasong alaala ng iba ang isang kasaysayang madadaig ang anumang pelikula. At sa pagtanaw sa sariling namamatay, papagitna ako sa panoorin na titinag sa hindi pa nalalamang hinaharap para lamang matuklasan na siksik din pala itong kamatayan, puno ng mga lihim gaya ng panaginip na ipinagkakait ng pagtulog nang mahimbing. Kahit nagbabanat ako ng buto, masiglang pumaparo’t parito at gumagalaw nang gumagalaw, nakaratay pa rin ako. Maselan ang agos kung saan ako namamaybay— pangarap ang sinasagwan sa isang kamay, takot naman sa kabila. Isang walang lamang silid ang mundo, isang kama ang katawan, at walang hanggang nag-aagaw-buhay ang kamalayan sa pagtarok kung kailan gaganda ang aking buhay at kung kailan ako kailangang lumisan.
	Noel Romero del Prado Dalawang batang magkaakbay sa silong ng malaking salakot walang takot sa ambon-ulan o sa mangkuk-mangkok na butas sa daan. Maaari ngang sa buwan napagmasdan itong pangitaing hindi taga-mundo kambal-sa-tainga, apat ang mata dalawa ang ulo, apat ang paa— Ngunit, mahirap mapagkamalan ang pilyong hagikgikan ng mga bata at ang marahang suray-kembot nilang hiniram sa pusang nagdadalang-kuting. Sa katuwaan ko’y hindi na napansin ang iniingatang sapin nitong katawang sakitin hinayaan na lamang ang mga patak unti-unting sumisinsin, bumibigat. Basa nga pala akong ipinanganak sa mundo, at sa hapong ito Iniluwal muli ako! Ngayo’y itim na itim ang mga puno tila basang uling ang mga katawan at lunti-lunti ang mga dahon bagong usbong nang sila’y maratnan. Sa pag-uwi’y hindi agad matutuyo ang tumutulong katawan— Ngayon lamang ako nabasa ng ulan.